Ювенильді жатырдан қан кету

Ювенильді жатырдан қан кету - жетілу кезеңіндегі жатырдан еріксіз қан кету, менструалдық функцияның реттелуінің бұзылуымен байланысты және органикалық аурулармен байланысы жоқ.

Ювенильді қан кетулер алғашқы етеккірден (менархе) кейінгі алғашқы 2 жылда жиі кездеседі, бірақ олар менархеден кейін де басталуы мүмкін. Олар қарқындылығы мен ұзақтығы жағынан әртүрлі, ауыртпалықсыз, тез анемияға және қанның ұю бұзылыстарына әкеледі.

Диагностика

Ювенильдік жатырлық қанаудың себептерін анықтау және оны басқа бұзылыстардан ажырату үшін гинеколог (сыртқы), ректобдоминальды зерттеу жүргізіледі. Жыныстық өмір сүретін қыздарда - вагиналды УДЗ . Аралық менструалдық кезеңде базальды температураны өлшеу ұсынылады.

Зертханалық талдаулар:

жалпы қан анализі (гемоглобин деңгейі, СОЭ);
коагулограмма, тромбоциттер саны, АЧТВ, қан кету уақыты және қан ұю уақыты;
қанның биохимиялық анализі;
гормон деңгейлері: ФСГ, ЛГ, пролактин, эстрогендер, прогестерон, кортизол, тестостерон, ТТГ, Т3, Т4.

Ювенильді қан кетумен ауыратын науқасқа невропатолог, эндокринолог, офтальмолог кеңес беруі керек (көз түбінің жағдайы, көру түстерін анықтау).

Ювенильді жатырдан қан кетудің белгілері:

ұзақ уақыт (7-8 күннен астам) жыныс жолдарынан қан кету;
аралық 21 күннен аз болатын қан кетулер;
тәулігіне 100-120 мл-ден астам қан жоғалту.

Алғашқы көмек

Жатырдан қан кету сияқты бұзылушылыққа тап болған қызды сабырға шақыру, жігерлендіру, емделетініне сендіру, дәрігерлерге баруға және зерттеулер жүргізуге баулу керек. Дәрігерге баруды кешіктіруге болмайды, өйткені жатырдан қан кету тез арада анемия және басқа да ауыр асқынуларға әкеледі. Егер етеккір 7 күннен артық созылса, бөліністердің азаюын немесе тоқтауын күтпей-ақ, гинекологқа жүгіну керек.

Ювенильді қан кетуді емдеу

Жасөспірімдердегі жатырлық қан кетулерді емдеу екі кезеңде жүргізіледі:

Қан кетуді тоқтату (гемостаз) дәрілік препараттармен немесе хирургиялық жолмен (қырнап шығару);
Қайталанатын қан кетудің алдын алуға және етеккір циклін реттеуге бағытталған терапия (аурудың себебіне байланысты).

Асқынулар:

созылмалы анемия
ДВС-синдромы (қан тамырларында өте көп микротромбтармен қанның ұю деңгейінің жоғарлауы)
геморрагиялық шок (қатты қан кету)
репродуктивтік жастағы бедеулік
түсік тастау
эндометриоз
эндометрия рагы

Алдын алу

Жасөспірімдік жатырдан қан кетудің алдын алудың ең жақсы тәсілі - бірінші етеккір циклынан бұрын балалар гинекологында профилактикалық тексеруден өту. Дәрігер қауіп факторларын анықтап, оларды жою әдістерін ұсына алады (осы тақырыптағы бейне қараңыз).

Жатырдың қан кетуінің қайталануының алдын алу үшін қолданылады:

бар эндокринді бұзылыстарды емдеу;
витаминдер қабылдау;
гормональды препараттармен емделу, денені шынықтыру, салауатты өмір салты;
дұрыс тамақтану;
бар инфекциялық ауруларды емдеу.

Ювенильді қан кетудің себептері

Дисфункционалды жатырлық қан кетулердің негізінде гормондардың теңгерімсіздігі, гипоталамус-гипофиз-овариалды жүйенің жұмысындағы бұзылулар жатыр.

Бұзушылыққа ықпал етеді:

психикалық және физикалық стресстер,
шаршау,
қолайсыз тұрмыстық жағдайлар,
гиповитаминоздар,
қалқанша безі және/немесе бүйрек үсті безінің дисфункциясы,
өткір және созылмалы инфекциялық аурулар (қызылша, көкжөтел, шешек, эпидемиялық паротит, қызамық, ЖРВИ және әсіресе жиі болатын ангина, созылмалы тонзиллит);
анадағы жүктілік және босану кезінде болатын асқынулар,
ата-аналардың инфекциялық аурулары,
жасанды тамақтандыру.