Ревматизм – бұл әдетте стрептококкты инфекциядан кейін пайда болатын дәнекер тінінің қабыну процесі.
Локализациясына байланысты ревмокардит (жүрек), ревматикалық полиартрит (буындар); ревматикалық плеврит (өкпе), терінің формасы, Витт биі (ревмохорея) ажыратылады. Ревматизм көбінесе 7-15 жас аралығындағы балаларда кездеседі.
Жалпы қан анализі қабынуды көрсетеді, бұл қанның биохимиялық анализінде С-реактивті ақуыздың мөлшерімен расталады. Сондай-ақ, қандағы стрептококқа қарсы антиденелер анықталады. Ревмокардитке күдік болған жағдайда электрокардиограмма, жүрек УДЗ және кеуде рентгенографиясы жасалады. Плеврит стетоскоппен тыңдалып, рентген арқылы расталады.
Ревматизм белгілері инфекциялық аурудан (ЖРВИ, ангина, фарингит) кейін бір-екі апта ішінде пайда болады және аурудың формасына байланысты болады. Жалпы симптомдар әлсіздік, тәбет жоғалуы, тершеңдік, температураның 38 градусқа дейін көтерілуі болуы мүмкін.
Ревмокардитте кеудедегі аурулар, жүрек соғуы (тахикардия); жүректегі шулар, кардиограммадағы өзгерістер байқалады. Ревматикалық полиартрит үлкен буындардың (жамбас, тізе буындары) зақымдануы кезінде артриттің типтік көрінісін береді. Екі симметриялық буынның жарақаты байқалады, бұл түрдегі артрит стероидтық емес қабынуға қарсы препараттармен жақсы емделеді.
Терінің формасында сақина немесе түйін тәрізді бөртпелер пайда болады.
Витт биі — ми тамырларының васкулиті, мазасыздық, жоғары белсенділік, тұрақты гримасалар көрінеді. Науқас ұсақ заттарды қолында ұстай алмайды, қозғалыстары хаотичны. Симптомдар ұйқы кезінде жойылады. Бұлшықет әлсіздігі дамиды: пациент отыра алмайды, жүре алмайды, жұту бұзылады, физиологиялық қызметтер (зәр, нәжіс ұстамау) бұзылады. Психикалық жағынан агрессия, эмоциялық тұрақсыздық, назардың шашырауы байқалады.
Ревматикалық плевритте тыныс алу мен шығару ауыртпалықты болады, құрғақ жөтел, ентікпе, температураның көтерілуі пайда болады.
Инфекциядан кейін ревматизмнің кез келген формасының аталған белгілері пайда болса, дереу дәрігерге қаралу қажет. Күшті әлсіздік жағдайда терапевтті үйге шақыру қажет.
Жедел ревматизмді емдеу стационарда жүргізіледі. Стероидтық емес қабынуға қарсы препараттар, антибиотиктер немесе кортикостероидтарды қолданғаннан кейін ревматолог 6-12 ай бойы қолдаушы терапияны тағайындайды. Науқастар диспансерлік бақылауға алынады.
Рецидивтер (ревмоаттар) қайталануға бейім, сондықтан санаторлық-курорттық емдеу, организмді шынықтыру, иммунитетті нығайту, стрептококкты инфекциямен күресу өте маңызды. Қажет болған жағдайда тұрғын үй жағдайы мен жұмыс режимін жақсарту қажет. Көктемде және күзде рецидивтердің алдын алу үшін дәрігерлік профилактика жүргізіледі.
Жүрек формасы мертікпең аритмиясына, қан айналысының бұзылуына, жүрек ақауларына алып келуі мүмкін.
Әдетте ауру стрептококкпен қоздырылған жоғарғы тыныс жолдарының инфекцияларының нәтижесінде пайда болады. Бактерияға қарсы дамитын антитела тек ауру қоздырғыштарға ғана емес, жүрек, буындар, тері тіндеріне де зиян келтіреді. Сонымен қатар, генетикалық бейімділік те рөл атқарады.
