Псориаз – бұл теріні, тырнақтарды және буындарды зақымдайтын созылмалы инфекциялық емес ауру. Ауру қайталанатын сипатта болады, эпителий жасушаларының шамадан тыс көбеюі байқалады. Көбінесе псориаз балалар мен 25 жасқа дейінгі ересектерде кездеседі, дегенмен, ауру кез келген жаста басталуы мүмкін.
Псориаздың даму себебі нақты анықталмаған. Аурудың шығу тегін түсіндіретін екі гипотеза бар.
Бірінші гипотеза бойынша, псориаз - бұл терінің қалыпты пісіп жетілу процесінің бұзылуымен көрінетін бастапқы ауру, онда тері жасушаларының күшейтілген өсуі мен көбеюі байқалады.
Екінші гипотеза бойынша, псориаз - бұл организмнің қорғаныш жасушаларын белсендіретін аутоиммундық ауру.
Пациенттерде псориаздың дамуына терінің механикалық зақымдалуы, тұрмыстық химиямен байланыс, кейбір дәрі-дәрмектер, стресстер себеп болуы мүмкін.
Псориаздың белгілері аурудың түріне байланысты өзгереді.
Бляшковидный псориаз қызыл түсті тері үстіндегі түзілістердің пайда болуымен сипатталады, олар жарық терімен жабылған және оңай қабыршақтанады. Осы қабаттың астында көптеген қан тамырлары бар, сондықтан қан кетуі мүмкін.
Псориаздың иілгіш беттері - терінің қатпарларында орналасқан және қабыршақтанбайтын қызыл түсті тегіс дақтардың пайда болуымен сипатталады.
Тамшылы псориаз қызыл немесе қызғылт түсті көптеген құрғақ тамшы тәрізді немесе нүктелі өсінділердің пайда болуымен сипатталады.
Пустулезді немесе экссудативті псориаз мөлдір сұйықтық толтырылған көпіршіктердің және айналасындағы қабынған терінің пайда болуымен сипатталады, көбінесе сирақтар мен білектерге әсер етеді.
Сусіңгіш псориаз тырнақтарды және олардың астындағы теріні зақымдайды, тырнақтар сынғыш болып, түсін өзгертеді, ұшында нүктелер немесе сызықтар пайда болады, тырнақ астындағы және айналасындағы тері қалыңдайды.
Артропатикалық псориаз буындар мен дәнекер тіндерді зақымдайды. Көбінесе қолдар мен аяқтардың саусақтары қабынады, бұл олардың ісінуіне әкеледі.
Эритродермикалық псориаз барлық тері қабатын зақымдайды және қышу, ісіну және ауырсынумен бірге жүреді.
Диагноз көбінесе клиникалық көрініс пен бөртпелердің орналасуына негізделіп қойылады. Сирек жағдайларда атипті дерматитке күдік болған кезде биопсия алу қажет.
Псориазды толық емдеу мүмкін емес, бірақ ремиссияға қол жеткізуге болады. Псориаздың даму қаупін тудыратын факторларды болдырмау маңызды. Емдеуде арнайы майлар, ультрафиолет қолданып фототерапия, иммуносупрессанттар, емдік инъекциялар және басқа да әдістер қолданылады. Емдеу әдісін таңдау аурудың түрі мен ауырлығына, таралу деңгейіне, ілеспе ауруларға және т.б. байланысты.
Аурудың түрі мен ауырлығына байланысты псориаз мынандай асқынуларды тудыруы мүмкін:
