Жүректің инфаркті — қанмен қамтамасыз ету жетіспеушілігінен жүрек тіндерінің өлуі (некроз). Инфаркт механизмі келесідей: жүректі қанмен қамтамасыз ететін тамырлар (коронарлық артериялар) ішінен (майлы) шөгінділермен жабылады, олар «атеросклеротикалық бляшкалар» деп аталады. Олар артерияның саңылауын тарылтады және жүрекке қан ағымы азаяды. Жүрек бұлшықетінде оттегі жетіспеушілігі – ишемия пайда болады. Егер атеросклеротикалық бляшка жарылса, онда қан ұйығы — тромб пайда болады, ол артерияны толығымен бітей алады. Бұл кезде артериямен қамтамасыз етілген жүрек бұлшықетінің бөліктеріне қан келуі толық тоқтайды. Бірнеше минут ішінде ишемия аймағындағы жүрек бұлшықетінің жасушалары өле бастайды, ал 6-8 сағат ішінде осы аймақ толық өледі — бұл жүректің инфаркті болып табылады.
Жиі жағдайда инфаркт 30 жастан асқан ер адамдарда кездеседі.
Инфаркт үш кезеңнен тұрады:
Жүректің әсер ету ауқымы бойынша инфаркт ұсақ және ірі ошақты (кең) болып бөлінеді.
Дәл диагноз электрокардиограмма немесе эхокардиограмма арқылы қойылады. Жедел кезеңнен кейін коронарография тағайындалуы мүмкін.
Жүрек инфарктының 150-ге жуық симптомы бар, бірақ олардың бастысы - жүрек аймағындағы ауырсыну. Алайда көбінесе науқас ауырсынуды кеудеде емес, іште, тамақта, қолда, жауырында, төменгі жақта, мықын шұңқырында сезінуі мүмкін. Қант диабетімен ауыратын науқастарда ауырсынусыз инфаркт жиі кездеседі.
Сонымен қатар, дамып келе жатқан инфаркт кезінде мұрын-ерін үшбұрышының көгеруі (көгеруі) байқалуы мүмкін. Демікпе, жөтел, аритмия, жалпы әлсіздік, ашушаңдық, жүрек айнуы, бас айналу мүмкін.
Миокард инфарктінің атипиялық формаларының біраз түрлері бар. Мысалы, абдоминальды формада инфаркттың симптомдары іштің жоғарғы бөлігінде ауырсыну, кекіру, іштің кебуі, жүрек айну, құсу түрінде көрінеді. Астматикалық форма бронхиалды астма типіндегі тыныс алудың қиындауымен ерекшеленеді. Бастың айналуы, есін жоғалту, неврологиялық симптомдар церебральды форманы құрайды. Омырау кеңірдегінің остеохондрозы бар науқастарда қабырға аралық невралгия типіндегі кеуде торы аймағында айнала ауырсыну, қозғалыс кезінде күшейетін ауырсыну болуы мүмкін.
Әйелдерде инфаркт алдындағы кезеңде себепсіз шаршау, мазасыздану және ас қорыту жүйесінің бұзылуы жиі байқалады, инфаркт кезінде жүрек айнуы сезіледі, сондай-ақ бас сүйегінің артқы жағында ауырсыну болуы мүмкін.
Инфаркт күдігі кезінде науқасты отырғызып, тыныштандырып, киімін шешу керек. Шұғыл түрде жедел жәрдем шақырыңыз, науқастың «қазір бәрі өтеді» деген өтініштеріне көнбей немесе өзіңізді өзіңіз ауруханаға апараңыз. Егер науқасқа нитроглицерин таңдалған болса, бір таблетканы тілінің астына салыңыз. Нитроглицеринді екі реттен артық беруге болмайды. Аспирин таблеткасын шайнап беру керек (егер аллергия жоқ болса), бұл оны тезірек әрекет етіп, жұтпағаннан тиімді.
Есінен танған жағдайда, тыныс алуы және жүрек соғуы тоқтаған кезде дереу реанимациялық шараларды бастау қажет. Науқасты еденге жатқызып, жұдырықпен кеуде тұсына қатты ұру керек. Содан кейін жанама жүрек массажын бастау керек (тек қатты тегіс бетте жасау қажет) және жасанды тыныс: әр 15 «көксік» жасағаннан кейін екі рет дем алу және шығару, содан кейін есін жиғанға дейін немесе жедел жәрдем келгенге дейін әрекеттерді қайталау.
Инфаркт жағдайы науқасты шұғыл ауруханаға жатқызуды талап етеді. Инфарктты емдеумен кардиолог дәрігер айналысады. Әдетте, ауыр кезеңде ауырсынуды басатын, антитромбоцитарлық препараттар, антикоагулянттар және т.б. қолданылады. Науқас қатты мазасыз болса, транквилизаторлар тағайындалады. Көбінесе хирургиялық әдістер қолданылады: стенттеу, баллондық ангиопластика.
Реабилитация кезеңінде нервтік және ой күшін жұмсауды, қалыпты емес физикалық жүктемелерді, стрессті болдырмау керек. Қайтадан жүрек талмасының қаупін азайту үшін науқас диетаны сақтау керек, тағайындалған дәрі-дәрмектерді қабылдау керек (антикоагулянттар, бета-блокаторлар және т.б.), салауатты өмір салтын ұстану керек, темекі шегуден бас тарту керек,
