Бронхиалды астма

Бронхиалды астма – бұл төменгі тыныс жолдарының созылмалы қабыну ауруы, өткір тұншығу шабуылдарымен сипатталады. Бронхиалды астма ең кең тараған созылмалы балалар ауруларының бірі болып табылады. 

КЛАССИФИКАЦИЯ

Астма үш түрге бөлінеді: аллергиялық (экзогендік), аллергиялық емес (эндогендік) және аралас. 

СЕБЕПТЕР

Бронхиалды астманың пайда болуына эндогендік және экзогендік факторлар әсер етуі мүмкін.

Эндогендік факторларға жатады:

·         Генетикалық бейімділік;

·         Аллергиялық реакциялар;

·         Бронхтардың жоғары реактивтілігі.

Экзогендік факторларға жатады:

·        Әртүрлі табиғаттағы аллергендермен байланыс (мысалы, тұрмыстық шаң, жүн, ашытқы және зең саңырауқұлақтарының аллергендері, бояулар/лак, цитрус, антибиотиктер және т.б.);

·        Триггерлердің әсері (қоздырушы факторлар). Мысалы, жұқпалы аурулардан кейінгі жағдайлар, ауа ластаушылар, темекі түтіні (белсенді және пассивті темекі шегу кезінде), суық ауа, физикалық жүктеме, бета-адреноблокаторлар қабылдау, басқа органдардың қатар жүретін аурулары.

СИМПТОМДАР

Симптомдар аурудың түрі мен ауырлық дәрежесіне байланысты өзгеруі мүмкін.  

Жалпы симптомдарға жатады:

• Кеудедегі ауырлық сезімі;
• Тұншығу шабуылдары;
• Жөтел шабуылдары;
• Ысқыру және сырылдап тыныс алу;
• Эпизодтық экспираторлық ентігу (пациенттің тыныс шығаруы қиындайтын жағдай).

Бұл симптомдар кез келген уақытта көрінуі мүмкін, бірақ олар әсіресе түнде немесе ерте таңертең күшейеді.

Қатты тұншығу шабуылы астматикалық статус деп аталады. Мұндай шабуыл кезінде науқас ерекше позицияны қабылдайды: алға еңкейіп отырады және тізесіне немесе үстелдің шетіне сүйенеді. Бұл жағдай шұғыл медициналық көмекті қажет етеді.

ДИАГНОСТИКА

• Науқастың жалпы қарауы;
• Өкпені перкуссиялау – өкпені пальпация арқылы қарау;
• Өкпенің аускультациясы – фонендоскоп арқылы өкпені тыңдау;
• Аллергиялық күйді тері сынамалары арқылы бағалау;
• Зертханалық талдаулар (қақырық микроскопиясы, қан талдауы).
• Пикфлуометрия – пациенттің ауаны шығару жылдамдығына негізделген диагностикалық әдіс – пикфлуометр көмегімен;
• Спирометрия – арнайы құрал – спирометр көмегімен тыныс алу көлемін және бәсеңдетілген/жедел тыныс алу жылдамдығын анықтау;&
• Кеуде қуысының рентгенологиялық зерттеуі;
• Бронхоскопия – бронхофиброскоп немесе қатты бронхоскоп арқылы трахея мен бронхиалды ағаштың шырышты қабығын эндоскопиялық зерттеу.

ЕМДЕУ

Қазіргі уақытта бронхиалды астма емделмейтін ауру болып табылады. Барлық профилактикалық және терапиялық шаралар пациенттердің өмір сүру сапасын арттыруға және қалыпты өмір сүруді қамтамасыз етуге бағытталған.

Профилактикалық және терапиялық шаралардың кешеніне науқасты аурудың ағымын өз бетінше бақылауға үйрету, оны аллергендер мен триггерлер әсерінен оқшаулау, фармакотерапия жатады.

АСҚЫНУЛАР

• астматикалық статус,
• тыныс алу жеткіліксіздігі,
• өздігінен өкпе жарылуы (спонтанды пневмоторакс),
• өкпенің гиперинфляциясы,
• артериялық гипертензия,
• мидың гипоксиясы және т.б.