Катаракта

Катаракта – көздегі линзаның толық немесе жартылай бұлдырлануы. Толық көру қабілетін жоғалтуға әкелуі мүмкін. Статистикаға сәйкес, бір үшінші пациентте, көру өткірлігінің нашарлауы туралы шағымданғанда, осы диагноз қойылады.

СЕБЕПТЕРI

Аурудың 10 жағдайының 9-ы жастық сипатта болады: 70-80 жастағы адамдардың 45%-ында катаракта бар. Линзаның бұлдырлануына метаболизмнің бұзылуымен байланысты жасқа байланысты өзгерістер және басқа көз ауруларының дамуы себеп болады.

Катарактаның басқа себептерi мыналар:

• Генетикалық бейімділік;
• Көз жарақаттары;
• Анасының жүктілік кезінде бастан кешкен жұқпалары: жел шешегі, герпес, қызамық;
• Баланың ата-аналарының резус-конфликты;
• Қант диабеті;
• Аштық;
• Авитаминоз;
• Созылмалы қаназдық;
• Көз, тері аурулары;
• Даун синдромы;
• Улы өсімдіктермен, химиялық заттармен және дәрі-дәрмектермен улану;
• Ананың жүрек-қан тамырлары аурулары, олардың салдарынан ұрық жеткілікті мөлшерде оттегі алмайды, токсикоздар, витаминдердің жеткіліксіздігі.

СИМПТОМДАРЫ

Катарактаның негізгі белгісі көз алдындағы бүркеу болып табылады. Бұл белгі тікелей линзаның бұлдырлануына нұсқайды және ол көру өткірлігінің төмендеуімен бірге жүреді.

Сондай-ақ, катарактаның белгілері мыналар:

·         Түстерді қабылдаудың нашарлауы;

·         Жарық көздердің айналасында шеңберлердің пайда болуы;

·         Күн сәулесіне немесе жарыққа сезімталдық;

·         Түнде көрудің нашарлауы;

·         Оқу кезінде жарықаны қажетсіну;

·         Қарашықтың түсінің өзгеруі (қарашық ақшыл, сарғыш немесе сұр болып өзгереді);

·         Қос көрініс.

ДИАГНОСТИКА

Диагноз қою үшін құралдардық әдістер мен електрофизиологиялық әдістер қолданылады: көру өткірлігін анықтау, көру өрістерін анықтау, ішкі көз қысымын анықтау, алдыңғы қисаю қисығын анықтау, көз түбін қарау. Электрофизиологиялық әдістерге электрлік сезімталдық шегін анықтау, көру жүйкесінің лабильділігі мен жыпылықтау қосылуының жиілігі кіреді.

ЕМДЕЛУ

Линзаның бұлдырлануы қайтарымсыз болғандықтан, көру қабілетін қалпына келтіру үшін тек хирургиялық араласу мүмкін. Операция кезінде тоннель экстракциясы мен ультрадыбыстық факоэмульсификация әдістері қолданылады.

Тоннель экстракциясында зақымдалған линза микроскопиялық кесіктер арқылы жойылады, олардың ұзындығы 3,5 мм аспайтын. Ультрадыбыстық факоэмульсификация әдісінде линза заты 2 мм дейінгі ұзындықтағы кесіктер арқылы ультрадыбыспен ұсақталады. Кесіктер тігіс талап етпейді, себебі олар өздігінен герметизирленеді. Жойылған линзаның орнына көз аппаратына толықтай оның функцияларын орындайтын интраокулярлы линза орнатылады.

АЛДЫН АЛУ

• Офтальмологқа тұрақты тексеру;
• Көзге ультракүлгін әсерді азайту үшін күннен қорғайтын көзілдірік қолдану;
• А, С витаминдеріне және каротиноидтарға бай тағамдарды тұтыну;
• Қандағы қант деңгейін бақылау;
• Қауіпті әдеттен арылу, көзді сүрту және қолды тұрақты жуу инфекцияның алдын алу үшін;
• Шылым шегу, алкоголь тұтыну сияқты жаман әдеттерден арылу.

Дегенмен, алдын алу шараларына қарамастан, ауру өтеді деп кепілдік беру мүмкін емес. Қауіп тобына 65 жастан асқан адамдар кіреді.