Эндометриоз - бұл эндометрияның (жатырдың қуысын шоғырландыратын тін) ішкі қабатының шегінен тыс өсуі. Эндометрий жасушалары менструация кезінде қай жерде болса да, қан кетіп, қабыну ошақтарын тудырады.
Жыныс мүшелік (жатыр, аналық бездер) және экстрагенитальды эндометриоз болып ажыратылады. Жатырдан тыс жатқан жағдайда эндометрий жасушалары ішекке, іш қуысына, көкірек қуысы мүшелеріне, тіпті жас түтіктеріне де еніп кетуі мүмкін.
Эндометриоз көбінесе репродуктивті жастағы әйелдердің шамамен 10%-ына әсер етеді.
Эндометриозды дәл анықтау үшін гинеколог дәрігер емделушінің симптомдарын, ауырсынудың орналасуын және күшін, менструациялық циклмен байланысты ауыру шабуылдарын анықтайды. Анамнез жиналады: бұрынғы аурулар, операциялар, түсіктер, босану, тұқым қуалаушылық.
Жалпы қан талдауында анемия байқалуы мүмкін.
Гинекологиялық тексеруде қосалқы заттар, жатыр аймағы және Дуглас кеңістігіндегі кернеу анықталады.
УДЗ диагностикасы "эндометриоз" диагнозын 100 пайыз растау үшін қолданылмайды, бірақ басқа ауруларды жоққа шығару үшін әдетте қолданылады.
Компьютерлік және магниттік-резонанстық томография (МРТ) анағұрлым ақпаратты.
Диагнозды түпкілікті растау үшін эндоскопиялық және лапароскопиялық зерттеулер қолданылады.
Экстрагенитальды пішінде: зәрде, нәжісте, қақырықта, жаста қанның болуы жəне т.б.
"Эндометриоз" диагнозы қойылып расталса, пациентке ауру сезімі немесе басталған менструация жағдайында қабылдау үшін тағайындалған препараттарды өзімен бірге алып жүруі керек. Туыстары пациентке тыныштық беруі қажет, жағдайы нашарласа - үйге дәрігерді шақыруы керек.
Гормондық және ауырсынуды басатын препараттармен консервативті емдеу, сондай-ақ жатырды алып тастауға дейінгі хирургиялық емдеу қолданылады.
Эндометриоздың нақты себептері белгісіз. Болжам бойынша, эндометриоз келесі факторлармен шақырылуы мүмкін:
