Людмила Владимировна Попова – 27 жыл жұмыс істеген дерматолог, оның 10 жылын қалалық тері және венерологиялық диспансерде өткізді. Пациенттер оны білікті, мейірімді және емдеуге дұрыс тәсілмен қарайтын дәрігер деп санайды.
2023 жылдың қаңтар айында Лудмила Владимировна TopDoc.me қолданушыларының пікірлері бойынша айдың ең үздік дәрігері атанды. Дәстүр бойынша біз байқау жеңімпазына оның мамандығы бойынша бірнеше сұрақ қойдық. Тақырыбы балалардағы атопикалық дерматит болды.
- Людмила Владимировна, статистика айтады, кеудедегі жастағы балалардың 85% барлық бөртпелер атопиялық дерматитке келеді, бұл кезде қыздар патологиядан 1,5 есе жиі зардап шегеді, бұл рас па?
- Иә, атопиялық дерматит - бұл жиі кездесетін ауру, және иә, қыздар жиі ауырып қалады.
Атопиялық дерматит нәресте жасында - туылғаннан бастап 2 жасқа дейін пайда болуы мүмкін, одан әрі жасына қарай балалар атопиялық дерматиті (12 жасқа дейін) және жасөспірімдік (12 жастан кейін) болуы мүмкін.
Аллергияға тұқым қуалайтын бейімділік балаларда атопиялық дерматиттің дамуын айтарлықтай арттырады. Мысалы, егер анасы да, әкесі де аллергиямен ауыратын болса, балада да аллергияға бейімділік 75-80% ықтималдықпен болады.
Дәрігерлер атопиялық дерматитті иммундық реттелудің бұзылуларының, тері барьерінің бұзылуларының, аллергияның тұқым қуалауының және кейбір қоршаған орта факторларының нәтижесі деп санауға бейім.
Сондықтан атопиялық дерматитті емдеу кезінде, тек дерматологтарға ғана емес, аллергологтарға да жүгіну қажет, мысалы, тағамдық аллергия болған жағдайда, аурудың өтуіне әртүрлі аллергендердің әсерін болдырмау үшін. Сондай-ақ, параллель түрде баланы басқа мамандар, мысалы, гастроэнтерологтар бақылауын ұсынамын, егер ас қорыту жүйесі жағынан проблемалар болса. Бұл да маңызды фактор. Балаларда өттің тоқырауы, өт жолдарының дискинезиясы, ферментопатия сияқты жағдайлар болуы мүмкін, олар әртүрлі аллергиялық реакциялардың туындауына әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, клиникалық көріністерге байланысты инфекционисттер мен лор дәрігерлердің консультациялары қажет.
- Атопиялық дерматитті емдеуге болады деп айтуға бола ма? Әлде балалар өмір бойы бөртпе мен қышудан зардап шегіп өтуі керек пе?
- Бала, айтқандай, «өсуі» мүмкін. Бұндай кезде, атопиялық дерматиттің дамуына ананың лактация кезеңінде дұрыс тамақтанбауы немесе дұрыс емес уақытпен және дұрыс емес өнімдермен қосымша тамақтандыру әсер етуі мүмкін. Яғни, қосылатын өнімдер дұрыс емес, тиісті мөлшерде емес және оң жасқа сай емес. Ал бала өскен кезде, емшек сүтімен қоректену тоқтатылғанда, атопиялық дерматиттің белгілері де жоғалып кетуі мүмкін.
Ал егер себеп аллергияға бейімділік болса, бұл балалар ерте жастан бастап аллергиялық реакцияларды бастан кешіреді. Тек реакцияның формасы әртүрлі болуы мүмкін: мысалы, бұл тері процесі болса, риниттер, маусымдық аллергиялық реакциялар, поллиноздар, конъюнктивит, тіпті бронх демікпесін де жоққа шығаруға болмайды.
- Кейбіреулер тері бөртпелерінің себебін паразиттерден көреді...
- Баланың ағзасында гельминттердің болуы болса бар атопиялық дерматитті ушықтыруы мүмкін, себебі паразиттер созылмалы интоксикацияны тудырады және аллергиялық үрдістердің жүруін күшейтуі мүмкін. Кейде ауруды емдеу өте қиын немесе ремиссияның ұзақтығы қысқарақ болса, балада гельминттердің бар-жоғын тексеруді ұсынып жатады.
- Атопиялық дерматит кезінде диетаны сақтау қаншалықты маңызды?
- Біз, дәрігерлер, ата-аналарға балаларын ерте жастан дұрыс тамақтандыруды үйретуге тырысамыз. Көп жағдайда, емшекпен емізу кезеңінде аналардың өздері дұрыс тамақтанбайды. Балаларға өздерінің тағамдық әдеттерін жүктейді, мысалы, көп тәттілер, экзотикалық жемістер береді немесе бала жасына сәйкес келмейтін өнімдерді дәмін көруге береді. Менің ойымша, дұрыс тамақтану алдымен ата-аналардың өзінде болуы керек, сәйкесінше балада атопиялық дерматиттің пайда болуы минимумға дейін азаяды.
- Аллергия кезінде ашық түсті жемістерді - қызыл, қызғылт сары жемістерді жеу ұсынылмайды…
- Шынында, ашық түсті жемістерде аллергиялық процесті күшейте алатын пигменттер бар деп саналады. Бірақ соңғы уақытта аллергологтар брокколи мен цуккини сияқты жасыл көкөністер мен жемістерге де аллергияны анықтады. Бұл жерде мәселе жеке төзімсіздікте болып тұр.
Ата-аналар аллергияның екі түрі болатынын түсінуі керек: жедел және кешеуілдеген. Жедел түрі – бірдеңе берді, күні бойына балада бөртпе мен қышу пайда болады. Ал кешеуілдеген аллергиялық реакция үш күнге дейін созылуы мүмкін, бұл жағдайда баланың үш күн бойы не жегенін есте сақтау және ескерту қажет.
Сонымен қатар, қышыну сезімі көбінесе кешкі және түнгі уақытта қатты байқалады. Ал атопиялық дерматит қыста күшейіп, жаз бен көктемде бәсеңдейді.
- Атопиялық дерматит күннен қорқады ма және ашық ауада тез өтеді ме?
- Бірмәнді түрде жоқ: атопиялық дерматитпен күнге күйю көбейтін емес. Жазда күн өте белсенді, сондықтан, осы патология тұрғанда тікелей күн сәулесіне түсу қажет емес, бірақ таза ауа қажет. Санаторий-курорттық емдеу өте жақсы көмектеседі, мысалы Алакөл - суды емдік, бірнеше күннің ішінде жақсы нәтиже береді.
- Атопиялық дерматит кезінде баланың терісіне қалай дұрыс күтім жасау керек?
- Барлығы көрініс деңгейіне байланысты. Егер ол жеңіл құрғақтық болса, кейде баланы жуындыруға арналған жұмсақ құралдарды таңдап алу жеткілікті. Балалар сабыны теріні құрғатады, ал душқа арналған гельдер мен көбікшелер жағымсыз, олар теріден нашар шайылып кетеді және аллергиялық процестерді күшейтуі мүмкін. Егер баланың терісі өте құрғақ болса, әрине арнайы құралдарды қолдану қажет, олардың нарықта көп түрі бар. Атопиялық дерматиті бар балалар үшін арнайы эмоленттер деп аталатын емдік косметикалық құралдар бар. Олар терінің құрғақтығын болдырмайды, ылғалдандырады, липидті қабатын сақтайды. Эмоленттер түрлі компаниялар шығарған, ең қолайлысын педиатр немесе дерматолог таңдауға көмектеседі. Өте майлы кремдерді қолдануға болмайды, тері тыныс алуы керек. Кремнің мақсаты - теріні ылғалдандыру. Кейде термалды сумен тек ылғалдандыру жеткілікті және жақсы нәтиже алуға болады.
- Бала кішкентай кезінен бастап үй жануарларымен көп байланыста болған кезде атопиялық дерматиттің даму қаупі төмен болатыны рас па?
- Кей жағдайларда жануарлардың жүні, қайызғақ, сілекей аллергиялық реакцияларды тудырып, оларды күшейтуі мүмкін. Бірақ бұл баланы стерильді жағдайда ұстау керек дегенді білдірмейді – әйтпесе ол инфекцияларға сезімтал болады. Жақсысы, бала сыртқы ортаға бейімделгені дұрыс.
- Атопиялық дерматиті бар балалардың ата-анасына сіздің ұсыныстарыңыз: не істеу керек және не істеуге болмайды?
- Біріншіден, лактация кезеңіндегі ананың тамақтануы мәселесі тұр. Ана сүтімен аллергия тудыратын заттар мен аллергиялық процесті балаға жеткізуге болады. Бұл мезгілде ол қорғансыз болады, әсіресе атопиялық дерматитті аутоиммундық ауруларға көбірек жатқызуға болады.
- Екіншіден, балаға қосымша тамақ енгізу. Баланың жасын, енгізілетін өнімдерді және олардың мөлшерін ескеру міндетті. Өлшемді білу маңызды.
- Үшіншіден, ата-аналар баланың терісінің жағдайына назар аударуы керек, әсіресе қолдардың, аяқтардың, шап аймағының, бөксе қатпарларының, беттердің, бастың түкті бөлігінің бүгілген жерлеріне. Егер бөртпе байқасаңыз – дереу дәрігерге қаралыңыз.
-Төртіншіден, теріге дұрыс күтім жасау, дұрыс жуыну, тек күтімге арналған құралдарды ғана емес, сонымен қатар тұрмыстық химияны (ұнтақтар, шаю құралдары, сабын) таңдау.
-Бесіншіден, үйдегі психоэмоционалдық жағдай да маңызды факторлардың бірі болып табылады.
- Біз бұл сұрақты бәріне қоямыз: неге дәрігер болдыңыз және неге дәл дерматологияға келдіңіз?
- Алдымен, мен науқастарыма сенім артқаны, сондай-ақ «Айдың ең үздік дәрігері» байқауында таңдау жасап, қолдау білдіргені үшін алғысымды білдіргім келеді.
Мен 12 жастан бастап, дәрігер болуды қалайтынымды нақты білдім. Мектептен кейін С. Д. Асфендияров атындағы институтқа түстім. Менің мамандық таңдауымда маған күйеуімнің анасы – еңбек ардагері, денсаулық сақтау үздігі, «Алтын қолдар» наградасының иегері және т.б. Попова Лилия Анатольевна – көз дәрігері қолдау көрсетті, сол үшін онымен бөлек алғыс айтамын. Менің ойымша, Анамның кеңестерін тыңдап, қателеспедім деп санаймын. Жұмысымнан үлкен ләззат аламын деп сенімді түрде айта аламын. Мен үшін ең үлкен сыйлық – емдеу нәтижесі үшін кішкентай науқастарымның ата-аналарының алғысы. Менің ойымша, адамдарға көмек көрсету – бұл жақсы ниеттермен және мейірімді жүрекпен жасалатын іс. Өйткені дәрігер – бұл мамандық емес, бұл – шақырылу. Барлығына мықты денсаулық тілеймін.
Пікірлерді оқып, сұрақтар қойып, өзіңізге ыңғайлы кез келген әдіспен Людмила Владимировна Поповаға қабылдауға жазылыңыз:
Маңызды!
TopDoc.me сайтында орналастырылған ақпаратты өздігінен диагноз қою және өзін-өзі емдеу үшін пайдалануға болмайды. Егер қандай да бір аурулар немесе сізді мазалайтын белгілер болса, емдеуші дәрігеріңізге хабарласыңыз. TopDoc.me сайтындағы ақпарат дәрігердің бетпе-бет консультациясын алмастырмайды және тек ақпараттық-сілтеме сипатында болады.
