Бүгін 4 ақпанда Дүниежүзілік қатерлі ісікке қарсы күрес күні атап өтілуде. Онкологиялық науқастар қандай мәселелерге тап болады және оларға психологиялық көмек қажет пе – біздің психологтар жауап берді.
Кез келген адам өзінің қатерлі ісікке шалдыққанын естігенде қатты қорқады. Бұл адамда күшті күйзеліс, өлім алдындағы қорқыныш, жақындары үшін алаңдаушылық тудырады және оның өмір сүру туралы әдеттегі көзқарасы бұзылады. Қатерлі ісік – өлім үкімімен тең деп саналатындықтан, осының бәрі орын алады. Науқастың психоэмоционалды күйі, ұзақ ем-домға дайындығы, жанама әсерлер мен асқынуларға төзімділігі үлкен маңызға ие. Науқас мойынсұнса, емдеу тиімділігі күрт төмендейді. «Онкологиялық аурулардың ерекшеліктерін ескере отырып, науқасқа білікті психологиялық көмек қажет» - дейді психотерапевт Александр Валерьевич Ким.
«Ең тиімді ұсыныс – онкологиялық ауруларға маманданған онкопсихологтармен жұмыс жасау. Кез келген онкоорталықта психологиялық қызмет бар. Бірақ онкологиялық науқастар мұндай қызметтердің бар екенін білмеуі мүмкін немесе оны қажет деп санамауы мүмкін», - деп атап өтті Александр Валерьевич.
ҚазҰОИ онкология және радиология ұлттық институтында онкологиялық науқастарға психологиялық көмек және әлеуметтік қолдау көрсететін Психологиялық-әлеуметтік көмек бөлімі жұмыс істейді. Маман-психологтар науқастарға ауруға дұрыс көзқарас қалыптастыруға, күйзелісті, мазасыздық деңгейін төмендетуге, қорқыныштарды жеңуге, ракпен күресу үшін ішкі ресурстарды табуға көмектеседі.
Психолог Ольга Сон да пациенттердің мұндай психотерапияға бару керектігін білмейтінін атап өтті:
«Онкологиялық науқастар кең эмоциялық спектрді бастан кешіреді, диагноз қойылғаннан кейінгі алғашқы реакция – бұл шок және түңілу. Адам агрессивтілік пен ашуға бой алдыруы, ренжуі мүмкін, себебін іздей бастайды, бәрін жақындары мен дәрігерлеріне ашып көрсетеді, медицинаға кінә артады. Немесе керісінше, өз-өзіне кетіп, түңіліп қалады. Бұл кезеңде науқастың сол күйде қалмауы өте маңызды. Бірақ жақындары да оның диагнозын жоққа шығаруды қолдап, осылайша қымбат уақытты жоғалтуы мүмкін».
Ольга Сон науқастың жақындары мен туыстарына мамандармен психологиялық кеңес алуды ұсынады, өйткені олар бұл аурудың қандай екенін білуі, науқасты қалай дұрыс қолдау керектігін, эмоцияларға қалай жауап беру керектігін, өздерін қалай ұстауды түсінуі қажет. Ауруды тыңдауды және оны толғандыратын барлық тақырыптарда, өлім қорқынышына қатысты әңгімелерді қоса алғанда, диалог жүргізуді үйрену өте маңызды. Сенімді байланыс орнату қажет.
«Онкологиялық науқас ауруын қабылдаудың әртүрлі кезеңдерінен өтеді, ол басқа адамдардың эмоциялары мен көңіл-күйіне өте сезімтал», - дейді Ольга Сон. «Сондықтан сенім мен оң көзқарас қажет. Жақындардың сенімі және емдеуші дәрігерлердің сенімі. Сол кезде науқас өз ресурстарын іс-әрекетке, ракпен күреске, уайымға емес, бағыттай алады».
Америкалық ғалымдар ракпен күресу үшін ішкі психологиялық резервтердің емдеу тиімділігіне әсерін зерттеген. Тәжірибе көрсеткендей, оң эмоционалды күй 2-ші және 3-ші сатыдағы емдеудің сәтті өту мүмкіндігін 55%-ға, 4-ші сатыда – 25%-ға арттырады.
Өз жаңалықтарыңызбен хабардар болыңыз. Біздің Telegram каналымызға жазылыңыз https://t.me/TopDocKz.
